Welkom bij het #SFYNkijkje! De blog waarin alle ins en outs van de SFYN Academie 2025 langskomen. Een uniek kijkje in het dagboek van een deelnemer: met welke blik bekijkt hij/zij/die de Academie? Welke vragen werden er beantwoord en welke bleven er juist hangen? Wat werd er verteld, waar gingen we op bezoek, en nog belangrijker, wat werd er gegeten?! Deze week is het tijd voor de vraag der vragen: wie is aan zet? Deelnemer Maarten neemt je mee in zijn zoektocht naar het antwoord op deze vraag.

Is je interesse gewekt voor de volgende editie van de Academie? Laat je gegevens achter op dit formulier, dan sturen we je een berichtje wanneer de aanmeldingen weer openen. Veel leesplezier!

‍

WIE IS AAN ZET?

De Beleving, Zeewolde

Tekst: Maarten de Vries

Beeld: Kim Harte

‍

Op een zonnige zaterdagochtend fiets ik vanuit Amersfoort door de weilanden en over de dijk richting Zeewolde. Vijftig minuten en een paar doorgeslikte vliegen later kom ik aan bij De Beleving: een kas omgetoverd tot inspirerende ontmoetingsplek met weidse uitzichten. Een dag vol met presentaties en dialogen met ondernemers, ambtenaren en agri-food experts staat op het punt om te beginnen.

De centrale vraag van de dag: Wie is aan zet?

Een relevante vraag, ook voor mij persoonlijk. Vier maanden geleden verliet ik de wereld van IT-projectmanagement om een half jaar de tijd te nemen om te onderzoeken welke rol ik kan spelen in de verduurzaming van ons voedselsysteem. Wordt dat als werknemer? Ambtenaar? Of toch ondernemer? De inzichten van vandaag zouden richting kunnen geven aan dat antwoord.

‍

De rol van de overheid

Drees Peter van den Bosch, directeur van Boerschappen, vertelde over zijn reis door het voedselsysteem: van salesmanager tot algemeen directeur en ondernemer. Hij sprak over de rol en verantwoordelijkheid van supermarkten, consumenten en producenten. Toen ik vroeg naar de rol van de overheid, antwoordde hij: “Daar heb ik geen vertrouwen meer in. Verandering moet komen vanuit het bedrijfsleven.”

Zo’n uitspraak zet me aan het denken. Als iemand met zoveel ervaring en een breed netwerk geen geloof meer heeft in de overheid als veranderaar, wat zegt dat dan over haar positie?

‍

Communicatie en polarisatie

Wim Groot Koerkamp (Stichting AAN TAFEL), voormalig eigenaar van een communicatiebureau en mede-oprichter van de BBB, vertelde over het ontstaan van de partij en de rol van media en communicatie daarin. We spraken over toenemende polarisatie, en hoe juist het ‘stille midden’ (zoals beschreven in Bart Brandsma’s polarisatiemodel) bereikt moet worden. Ik vind het dan interessant om te leren hoe communicatie-expertise ook een ingang kan zijn tot systeemverandering, en hoe sommige mensen via reflectie een nieuwe rol vinden in de voedseltransitie. Malou van den Burgt, programmamaker van het Groenpact Jongerenplatform, deelde over haar zoektocht naar haar plek in deze transitie en daagde ons uit om uit onze bubbel te stappen met de serious game ‘Van Stad naar Stal’.

‍

Spelletje spelen

Later begeleiden SFYN bestuursleden Thijs en Anke ons in deden we een systeemspel: een systemische werkvorm waarbij representanten verschillende actoren (boeren, retail, overheid en consumenten) voorstellen en ruimtelijk worden opgesteld om inzicht te krijgen in hun onderlinge verhoudingen, spanningen en onzichtbare dynamieken. Alle actoren stonden opgesteld in de ruimte. Waar stond de overheid? Aan de zijkant boven op een tafel. Alleen en zonder duidelijke functie.

Ook dat zette mij aan het denken. Op welke manier representeert onze groep de daadwerkelijke keten als dat we de overheid het gehele spel daar hebben laten staan? Er was nauwelijks dialoog om samen een betere plek te vinden. Dat is jammer – maar het laat ook zien waar kansen liggen.

‍

En nu?

Dus, wie is aan zet? Ik begon de dag met de hoop daar antwoord op te krijgen. Natuurlijk is dat niet gelukt. Met het fietsbroekje weer aan loop ik aan het begin van de avond de kas uit. Met meer vragen dan antwoorden en precies dát is wat SFYN zo sterk maakt. Het gaat niet alleen om luisteren en ontvangen, maar juist om bevragen. Steeds opnieuw, vanuit steeds nieuwe perspectieven.

Thuis duik ik weer in onderwerpen die tijdens deze dag (opnieuw) mijn aandacht trokken. Wat staat er eigenlijk precies in het EAT-Lancet-rapport? Waarom worden mosselen als relatief duurzaam gezien? Wat houdt agrosysteemkunde precies in?

Die nieuwe vragen helpen mij stap voor stap het voedselsysteem beter te begrijpen – en te ontdekken op welke manier ik eraan wil bijdragen.